Boşanmada mal paylaşımı, halk arasında yaygın yanlış kanının aksine boşanma davasında karara bağlanan bir husus değildir. Bunun tek istisnası, boşanmanın anlaşmalı boşanma davası yoluyla gerçekleştirilmesi halinde anlaşmalı boşanma protokolünde mal rejiminin tasfiyesi hususunun da düzenlenmiş olmasıdır. Aksi takdirde çekişmeli boşanma davasında boşanma kararı verilip de bu karar kesinleşince veya anlaşmalı boşanma protokolünde mal rejiminin tasfiyesi hususu düzenlenmemişse anlaşmalı boşanma kararının kesinleşmesiyle birlikte mal paylaşımı davası açılması gerekmektedir. Bu nedenle boşanmada mal paylaşımı hususunun boşanma davasından bağımsız bir anlaşmazlık olduğunun bilincinde olmak gerekir.
Boşanmada Mal Paylaşımı Nasıl Gerçekleştirilir?
Boşanmada mal rejiminin tasfiyesi yani boşanmada mal paylaşımı, eşler arasında yürürlükte bulunan mal rejimi dikkate alınmak suretiyle gerçekleştirilir. Eğer evlenen eşler kendi aralarında bir mal rejimi sözleşmesi yapmamışlarsa veya evlenirken farklı bir mal rejimi seçmemişlerse yasal mal rejimi dikkate alınır. Ülkemizde yürürlükte bulunan yasal mal rejimi, edinilmiş mallara katılma rejimidir. Edinilmiş mallara katılma rejimine göre evlilik birliği içerisinde edinilmiş olan mallar, eşler arasında eşit bir şekilde paylaştırılır. Ancak zina veya hayata kast sebebiyle boşanma hallerinde zina veya hayata kast olguları ispatlanmış olursa, bu fiilleri gerçekleştirmiş olan eşin payı hakkaniyet oranında azaltılabileceği gibi tamamen de ortadan kaldırılabilir. Bu hususa ilişkin saptama, hakimin takdirine bırakılmıştır.
Boşanma halinde mal rejiminin tasfiyesinin gerçekleştirilebilmesi için, edinilmiş mallara katılma rejimi dahilinde konuşacak olursak, öncelikle edinilmiş mallar tespit edilir ve bilirkişi raporu tanzim ettirilmek suretiyle değer hesabı yapılır. Genellikle bu tip davalarda aynen paylaşım söz konusu olmaz, nakdi ödeme usulü uygulanır ve karşılıklı alacaklar birbirinden mahsup edilerek eda hükmü kurulur. Örneğin eşlerden birinin üzerine edinilmiş mallara katılma rejimi dahilinde bir taşınır mal(örneğin araba) kayıtlı ve diğer eş adına da bir taşınmaz mal(örneğin ev) kayıtlı bulunmakta olsun, basitçe örneklendirmemiz gerekirse bu durumda mal paylaşımı davasında aracın ve evin değerleri hesaplanır ve bu değerler birbirinden mahsup edilerek hangi eşin diğerine karşı borçlu olacağı hususu saptanır.
Mal Rejiminin Sona Erdiği Tarih
Boşanma kararı verilmesi ve bu kararın kesinleşmesiyle birlikte mal rejiminin sona erdiği tarih, boşanma davasının açılış tarihi olarak kabul edilir. Bu nedenle boşanma davası açıldıktan sonra eşlerin edinmiş olduğu mallar, kendilerine ait olarak kabul edilir.
Kaçırılan Malların Tespiti ve Mal Paylaşımı Davasında Dikkate Alınması
Boşanma davası açılmadan önce veya açıldıktan sonra mal paylaşımına konu edilecek olan malların kaçırılmış olduğu tespit edilecek olursa, bu malların eşten mal kaçırma amacıyla başkalarına satıldığı veya bağışlandığı hususunun mahkeme huzurunda ispatlanması halinde malların güncel değeri dikkate alınır ve mal kaçırmış olan eş, bu kaçırılan malların güncel değeri üzerinden diğer eşe borçlanır.
Ancak bu durumun riske edilmemesi gerekmektedir. Bu nedenle boşanma, çekişmeli boşanma davası yoluyla gerçekleştirilecekse açılacak olan boşanma davasının hemen ardından gecikmeksizin mal paylaşımı davası da açılmalı ve bu dava ile birlikte paylaşıma konu edilecek olan mallar üzerine ihtiyati tedbir konulması talep edilmelidir.
Kaynak: https://www.delilavukatlik.com/post/bosanma-mal-paylasimi-davasi
